Er is héél veel fragmentarisch bekend over mijn geboortedorp Blerick, zo idyllisch gelegen aan de Maas. Waar mijn voorvaderen zo’n 340 jaar geleden hun schepen afmeerden en zich blijvend vestigden. Zij bleken niet de eersten, er zijn reeds sporen gevonden vanaf de laatste ijstijd. In deze blog vinden jullie een bescheiden bloemlezing van de bewoningsgeschiedenis van Blerick. De Romeinen noemden het Blariacum, men vermoedt naar een toenmalige bewoner, Blarus geheten. Het is geen mooi lopend verhaal, het is slechts een kapstok van documenten, websites en korte notities. Een houvast voor diegenen die verder op zoek willen naar hun eigen verhaal van het ‘Bliërick van vruueger’. Verbaas je met mij dat er (nog steeds) geen standaardwerk is dat Blerick de status en plek geeft die letterlijk uit de bodem opborrelt.
Blerick, in de streektaal: Bliërick, is een stadsdeel van de Nederlandse gemeente Venlo. Het ligt aan de westoever van de Maas tegenover Venlo. Blerick is gelegen tussen de A73 en de A67 en het stadsdeel telt 27.330 inwoners (CBS). Het is daarmee qua inwonersaantal het op één na grootste stadsdeel van de gemeente Venlo. Qua oppervlakte is het stadsdeel Blerick wel het grootste in de gemeente. Het stadsdeel bestaat uit de kernen Blerick, Hout-Blerick en de Boekend.
Er zijn veel opgravingen gedaan, er is veel onderzoek gedaan, er is veel geschreven en er zijn veel vermoedens uitgesproken. In deze samenvatting doen we hier natuurlijk af en toe aan mee. Wel brengen we in kaart wat er zoal is gevonden en waar we dat kunnen lokaliseren. Dat doen we aan de hand van een actuele hoogtekaart [zelf samen te stellen]. De ‘vage’ achtergrond is de huidige situatie. De bruine gebieden zijn de hoger gelegen delen, de gele gebieden de lager gelegen delen en in de blauwe delen loop je kans op natte voeten. Het moge logisch klinken dat we de meeste sporen van vroegere bewoning vinden in de hoger gelegen delen. Zo zien we heel mooi op de kaart hoe de Boekend wordt omsloten door het Koelbroek. En ook hoe Hout-Blerick boven de hoogwand ligt van de uitloper van Dubbroek, een Maas-meander.
Een aantal van die onderzoeken heb ik gerubriceerd. Wie de moeite neemt om al die ongetwijfeld verschrikkelijk dure documenten rustig door te lezen, zal snel wegzakken in verwarring, onbegrip en ergernis:
- Het blijken allemaal losstaande onderzoeken, door verschillende instanties gedaan met duidelijk verschillende oogmerken (lees sponsoren);
- De optelsom van de vele vondsten getuigen allemaal van het groeiend historisch belang van stadsdeel Blerick;
- Het (nog) niet localiseren van het Romeinse Blariacum mag nooit een teleurstelling zijn, maar een uitdaging om in alternatieven te denken.
Publicaties:
1. Romeins Blariacum [http://www.romeinsblariacum.nl/archeologie.htm] ; een prachtige website met goede informatie, die nie
2. Een grafveld uit de vroege ijzertijd aan de Helmusweg (Hout-Blerick) [http://www.venlo.nl/wonen_milieu/off-bekend/omgevingsvergunning/Documents/Blerick-Hagelkruis-Helmusweg/Rapport_Eindrapportage_archeologie_19-08-2014.pdf]
3. Het kazerneterrein van boven bekeken; webpagina van Cultuurhistorisch Venlo; Gemeente Venlo - Afdeling Ruimte en Economie - Cluster Monumenten en Archeologie [http://cultuurhistorie.venlo.nl/luchtfotos_kazerne.htm]
4. Kampementen van prehistorische jagers en verzamelaars langs een Laat-Glaciale Maasmeander in Blerick-Koelbroek (blz.15-40) [http://www.cultureelerfgoed.nl/sites/default/files/publications/ram213-beschermingsprogramma-archeologie-2013.pdf ]
5. Siberische seizoensarbeiders [http://cultuurhistorie.venlo.nl/siberie.htm ]
6. Hout-Blerick; Onderdeel van Venlo’s verleden: een cultuurhistorische verkenning [http://www.venlo.nl/wonen_milieu/bouwen-verbouwen/Welstand/gebieden/Documents/Bronnen/Cultuurhistorische%20Atlas%20Hout-Blerick%20RAAP%201703.pdf]
7. De aureus van Nero werd gevonden in Blerick-de Staay. Op de voorzijde staat de beeltenis van Nero omgeven door het randschrift Divus Claudius Augustus (de vergoddelijkte keizer Claudius). De keerzijde laat Iuppiter Custos zien, wiens verering samenhing met de ontdekking van de samenzwering van de politicus Piso tegen Nero in april 65. Onder de veroordeelden, die als straf zelfmoord kregen opgelegd, bevond zich ook de filosoof en opvoeder van Nero, Seneca. De aureus werd in Rome geslagen tot 68 toen Nero zelfmoord pleegde. Van de Staay zijn verder geen Romeinse vondsten bekend. Bewoning uit deze periode treft men aan in de binnenstad van Venlo en op verschillende plaatsen ten noorden en westen van Blerick, te weten Groot-Boller, Heierhoeve en Boekend. (zie A.A.J.J. van Pinxteren e.a., Pronkstukken Venlo 650 jaar stad, Venlo 1993, 35-39)
8. 26 augustus 2008; Archeologische vondsten in Blerick. Bij archeologische opgravingen op het voormalige kazerneterrein in Blerick hebben archeologen dinsdag belangrijke Romeinse vondsten gedaan. Het gaat om scherven van potten en vazen. Historici zoeken in Blerick naar resten van het Spaanse Fort St. Michiel maar hopen vooral resten van Blariacum te vinden. Die plaats wordt genoemd op een oude Romeinse wegenkaart. De opgravingen vinden plaats tijdens opnames van het nieuwe L1 televisieprogramma Expeditie Limburg. Projectleider Gerard Rooijakkers zegt dat de vondsten in Blerick helpen bij het samenstellen van de Culturele Biografie van onze provincie. Dinsdag tussen vier en zes uur is het publiek welkom bij de opgravingen op het oude kazerneterrein langs de Maas in Blerick. [http://www.l1.nl/nieuws/archeologische-vondsten-blerick]
9. 24 oktober 2012; Archeologische vondsten op kazerneterrein Blerick. Tijdens bodemonderzoek op het kazerneterrein in Blerick zijn militaire vondsten gedaan uit de periode 17e tot de 19e eeuw. Bij het gecombineerde archeologisch- en explosieven-onderzoek is vorige week een deel van de fundering van het Kruitmagazijn van fort Sint Michiel gevonden. Deze week zijn die funderingen verder uitgegraven. Daarbij zijn de nodige voorwerpen gevonden van militairen die in de vesting gelegerd waren. Het gaat om onderdelen van wapens, musketkogels, uniformversiering en persoonlijke bezittingen als tabakspijpen en muntjes. Op de plek waar in de toekomst het stadion komt zijn de archeologen inmiddels ook met de opgravingen gestart. Daarbij zijn onder meer diverse militaire voorwerpen uit de Tweede Wereldoorlog gevonden. De komende tijd worden alle vondsten schoon gemaakt en nader onderzocht. [http://www.l1.nl/nieuws/194465-archeologische-vondsten-op-kazerneterrein-blerick]
10. Kazernekwartier, Blerick (gemeente Venlo); Een cultuurhistorische inventarisatie; rapport 2990 [http://www.ruimtelijkeplannen.nl/documents/NL.IMRO.0983.BP201225AANPKAZKW-VA01/tb_NL.IMRO.0983.BP201225AANPKAZKW-VA01_37.pdf ]
11. Hendrikx, B.A.T.M. & J.Dijkstra, 2009: Op zoek naar Fort St. Michiel en het Romeinse Blariacum. Een Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek in de vorm van een karterend booronderzoek en proefsleuven op het Kazernetrrein in Venlo Blerick. ADC rapport 1585. Amersfoort.
12. Berendsen, H.J.A., 2008: Fysische geografie van Nederland. Landschap in delen. Overzicht van de geofactoren. Assen.
13. Berkmortel, B.J.H.M. van den, 2010: Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek, karterend booronderzoek. Daelweg te Blerick gemeente Venlo. Synthegra Rapport S100288. Doetinchem.
14. Dick, R. van der, 2008: Geofysisch onderzoek Frederik Hendrik Kazerne Venlo. Archeo GT Fronline rapport. Harfsen
15. Dijk, X.C.C. van, 2007: Gemeente Venlo. Een archeologische verwachtings- en beleidsadvieskaart. RAAP rapport 1473. Amsterdam.
16. Janssens, M., 2011: De Romeinse weg op de westoever van de Maas. Van Ittervoort tot Geysteren. Provincie Limburg; archeologische vooronderzoek: een bureauonderzoek, verwachtingskaart en Plan van Aanpak. RAAP rapport 2090. Weesp.
17. Keijers, D.M.G., 2004: Plangebied Rutgerusgang te Blerick (gemeente Venlo). Archeologisch vooronderzoek. RAAP-Notitie 903. Amsterdam.
18. Lanzing, J.J., E.K. Mietes & D.R. Stiller, in voorbereding. Venlo-Kazerne MFA, Blerick, gemeente Venlo. Archeologisch bureauonderzoek. Hazenberg AMZ-publicaties 2010-02. Leiden.
19. Nijdam, L.C., 2009: Frederik Hendrik kazerne te Venlo. Een Inventariserend Veldonderzoek in de vorm van een verkennend booronderzoek. ADC rapport 1793. Amersfoort.
20. Stichting voor Bodemkartering, 1975a: Bodemkaart van Nederland schaal 1:50.000, blad 52 Oost Venlo. Wageningen.
21. Stichting voor Bodemkartering, 1975b: Bodemkaart van Nederland 1:50.000, toelichting bij kaartblad 52 Oost Venlo. Wageningen.
22. Stichting voor Bodemkartering & Rijks Geologische Dienst, 1990: Geomorfologische kaart van Nederland schaal 1:50.000, blad 52 Venlo. Wageningen/Haarlem.
23. Weiβ-König, S. & W-S. van de Graaf, 2011: Sterren schitteren aan de Maas, een proefsleuvenonderzoek op de locatie MFC te Blerick. Archeodienst Rapport 62. Zevenaar.
24. Archeologisch onderzoek aan de Boulevard Hazenkamp te Blerick / H.A.P. Veldman en H. vd Velde ; [foto's en tek.: ADC ... et al.]. - Amersfoort : ADC ArcheoProjecten, cop. 2004. - 8 p. : ill. ; 30 cm. - (ADC Rapport ; 247) Omslagtitel: Blerick Boulevard Hazenkamp IVO. - In opdracht van: Antares Projecten. - Met lit. opg. ISBN 90-5874-236-9
25. Venlo, Blerick Rutgerusgang IVO3 : een inventariserend veldonderzoek in de vorm van proefsleuven / S. Wyns ; met bijdr. van: M. Bijlsma, E. Smits ; [foto's en tek.: ADC-ArcheoProjecten ... et al.]. - Amersfoort : ADC-ArcheoProjecten, cop. 2005. - 20 p. : ill. ; 30 cm. - (ADC rapport ; 479) Omslagtitel: Blerick, Rutgerusgang (gem. Venlo). - Onderzoek uitgevoerd door ADC ArcheoProjecten in opdracht van: gemeente Venlo. - Met lit. opg. ISBN 90-5874-662-3
26. Venlo, Hout-Blerick, Baarlosestraat 273 : een inventariserend veldonderzoek in de vorm van proefsleuven / P.L.M. Hazen ; [foto's en tek.: ADC ArcheoProjecten ... et al.]. - Amersfoort : ADC ArcheoProjecten, cop. 2010. - 34 p. : ill. ; 30 cm. - (ADC rapport, ISSN 1875-1067 ; 2315) Onderzoek uitgevoerd door ADC ArcheoProjecten in opdracht van Sant-Stone Investments B.V. - Met lit. opg. ISBN 978-94-6064-306-4
27. Venlo Blerick-centrumplan : bureau- en inventariserend veldonderzoek / A.J. Brokke, M. Stiekema ; [foto's en tek,.: ADC ArcheoProjecten ... et al.]. - Amersfoort : ADC ArcheoProjecten, cop. 2005. - 20 p. : ill. ; 30 cm. - (ADC rapport ; 353) Onderzoek uitgevoerd door ADC ArcheoProjecten in opdracht van de gemeente Venlo. - Met lit. opg. ISBN 90-5874-341-1
28. Tussen Rome en Gelre : een archeologische verkenning van middeleeuws Venlo en Blerick / J. Schotten. - Venlo : Stichting Archeologisch Onderzoek Venlo, cop. 1995. - 48 p. : ill. ; 30 cm. - (Publikaties van de Stichting Archeologisch Onderzoek Venlo) ISBN 90-802359-1-1
29. Bodemonderzoek Bergmanshofweg Hout-Blerick; Archeologisch Bureau- en verkennend Booronderzoek [http://www.venlo.nl/wonen_milieu/off-bekend/omgevingsvergunning/Documents/Hout-Blerick_Bergmanshofweg_13/Archeologie_bureau-booronderzoek_Bergmanshofweg%20.pdf]
30. Schotten, J. 1994; Friezen in Venlo. Archeologisch onderzoek van een Romeinse nederzetting te Blerick, gemeente Venlo. Archeologie in Limburg 60, 30-32; fig.2 voor waarschijnlijk2e-eeuwse exemplaren uit Blerick, die klaarblijkelijk aan noordelijke immigranten toebehoorden.
31. Romeinse weg gevonden in Grubbenvorst. Archeologen hebben bij opgravingen in Grubbenvorst een brede weg met keien gevonden. Deze opgravingen maken mogelijk deel uit van de Romeinse weg tussen Maastricht en Nijmegen. Deze weg verbond de Romeinse plaatsen Blerick en Cuijk. Het archeologisch onderzoek vindt tussen de Maas en de autoweg A67 in het buurtschap Raaieind. De archeologen maken hierbij gebruik van in totaal 140 proefsleuven. De opgravingen vinden op dit moment plaats omdat het bedrijf DCM in de toekomst een haven en een verwerkingsinstallatie voor grind en zand op de locatie wil bouwen. Het is overigens niet voor het eerst dat delen van de Romeinse weg worden blootgelegd. Enkele maanden geleden werd door archeologen aan de Maasoever in Blerick ook al restanten van de Romeinse weg gevonden. [http://www.reindonk.nl/romeinse-weg-gevonden-in-grubbenvorst/content/item?141397]
32. Schotten, J., 1992; Twee elfde-eeuwse boerderijplattegronden in Blerick, Archeologie in Limburg 51, 73-76.
33. Schotten, J., 1992; Twee elfde-eeuwse boerderijplattegronden in Blerick, in: Stoepker, H., 1992: Archeologische Kroniek van Limburg over 1991, Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg 128, 247-248.
34. 29.09.2011; Bijzondere archeologische vondst in Blerick. Een bijzondere archeologische vondst in het Limburgse Blerick. Op de plek waar het nieuwe stadion van VVV Venlo moet verrijzen, werd een zogenoemde Merovingische hutkom gevonden. De vondst stamt uit de vijfde eeuw. [http://www.zie.nl/video/algemeen/Bijzondere-archeologische-vondst-in-Blerick/m1ezvm5f2jf3#]
35. Blariacum, waarschijnlijk het huidige (Hout-)Blerick in Nederlands Limburg, was een Romeins legerkamp in de provincie Neder-Germanië. 
36. Blariacum staat vermeld op de Peutinger kaart (Tabula Peutingeriana). Op de route Atuaca (Tongeren) - Noviomagi (Nijmegen) vermeldt de kaart tussen Catualium (Heel) en Ceuclum (Cuijk) de plaats Blariaco. Van hieruit liepen twee verbindingswegen (diverticulae) over de Maas naar de heerweg die aan de andere kant van de rivier liep tussen Coriovallum (Heerlen) en Colonia Ulpia Traiana (Xanten). De locatie op de Peutingerkaart komt min of meer overeen met het huidige dorp Boekend in het Venlose stadsdeel Blerick. Op de Peutinger kaart staat aan de oostoever van de Maas tegenover Blariacum de plaats Sablones vermeld. Volgens de stadsarcheoloog was dit waarschijnlijk de Romeinse naam voor het huidige Venlo. Volgens de Blerickclopedie is de naam van de Romeinse nederzetting afgeleid van ene Blarus, die een van de eerste eigenaren of heersers van de nederzetting geweest zou kunnen zijn. De naam Blarus betekent volgens de encyclopedie grijs of grijze. [http://rodinbook.nl/pknederland.html]
37. 21 oktober 2005; Romeins graf in Blerick gevonden. Bij archeologische opgravingen in Blerick is een Romeins graf met een urn met crematieresten uit vermoedelijk de vierde eeuw gevonden. De precieze datering van het graf, en of de resten van een man of vrouw zijn, wordt nog onderzocht. De opgravingen, voorafgaand aan de bouw van een nieuw gemeenschapshuis, hebben verder resten van een grote middeleeuwse boerderij en van een enorme greppel uit de 18de eeuw opgeleverd. De greppel is 6 meter breed en 3 meter diep. Stadsarcheoloog Dolmans vermoedt dat het om een afwateringsgreppel gaat. Onderzoek in de stadsrekeningen kan wellicht aantonen waarvoor de greppel heeft gediend. Het terrein waarop De Staay moet verrijzen wordt nu voor bouw vrij gegeven. [http://users.telenet.be/archeologienet/nieuws02.htm]
38. Haaster, H. van, 2005: Botanisch onderzoek aan een vroegmiddeleeuwse vindplaats in Blerick (L), BIAX Rapport 136, Zaandam.
39. Heunks, E., 2000: Project Zandmaas, deelgebied Venlo, Hout-Blerick; een Aanvullende Archeologische Inventarisatie (AAI), RAAP-rapport 458.
|
PDF-documenten
Een Romeinse brug bij Venlo?? Peter Seinen en Joost van den Besselaar Inleiding De ontdekking van resten van een Romeinse weg langs de Maasoever tussen Venlo en Blerick (Dolmans, 2009), deed vermoeden dat er een oeververbinding geweest zou moeten zijn. Bij de aanleg van de grote spoorbrug halverwege de negentiende eeuw, werden diverse zware eikenhouten funderingspalen met ijzeren paalschoenen gevonden. Niets van deze vondsten werd onderzocht of bewaard, zodat deze resten geïnterpreteerd konden worden als resten van de Romeinse brug (Walboomers, 2009). Een duikonderzoek zou mogelijk resten van deze brug opleveren. Onderzoek en resultaten De speurtocht onderwater begon met het uitvoeren van een sonaronderzoek, waarmee het profiel van de Maasbodem op en rond het vermoedelijke tracé werd gemeten (Afb. 1). Deze meting leverde de positie van een groot aantal structuren op die uit brugresten zouden kunnen bestaan. Met behulp van duikers werden alle interessante structuren opgezocht en onderzocht. Naast het talrijke afval, variërend van winkelwagentjes tot complete auto’s, werden twee vondsten van belang gedaan: een groot blok natuursteen, voorzien van dookgaten met ijzeren klampen en een zware eikenhouten funderingspaal met sporen van een paalschoen, die beide aan een brug gerelateerd zouden kunnen zijn. De bewerkingssporen op de steen deden echter modern aan. Helaas bleek het om een onderdeel van de negentiende eeuwse spoorbrug te gaan, die in de laatste wereldoorlog zwaar beschadigd raakte. Ook de funderingspaal was geen onderdeel van een Romeinse brug: de datering kwam, met behulp van dendrochronologie, uit op 1574 - 1590 na Christus. In deze tijdsspanne past het beleg van Venlo (1585 na Christus) door de Hertog van Parma. Bij dit beleg, vastgelegd door Frisius (Afb. 4), is een bootbrug te zien, aangelegd door de Spanjaarden. Afb. 1 - Het sonar bodemprofiel met ingetekend het vermoedelijke brugtracé Afb. 2 - Bewerkt natuurstenen blok met dookgat en klamp 10 Conclusies De vondst en determinatie van een zware eikenhouten funderingspaal uit de zestiende eeuw vormt niet alleen een verbinding met de rijke Venlose geschiedenis, maar laat ook twijfels rijzen over de interpretatie van eerdere slecht gedocumenteerde vergelijkbare objecten, die al snel het etiket Romeins kregen. Als er al ooit een Romeinse brug tussen Venlo en Blerick gelegen heeft, dan heeft deze geen resten achtergelaten die nog boven de bodem uitsteken, maar wie weet wat de bodem nog voor ons verbergt (Seinen e.a., 2011)? Literatuur:
Germaanse kolonisten 21.11.2012; Harry van Enckevort, Gebundelde sporen : enkele kanttekeningen bij aardewerk en nederzettingen uit Romeins Nederland. Of het concept van verdiepte stallen vanuit Denemarken overgenomen door de bewoners van de Zuid-Nederlandse zandgronden is onduidelijk. Misschien is het concept in dezelfde tijd dat Germaanse kolonisten zich in Blerick-Heierhoeve vestigden in Zuidoost-Nederland geïntroduceerd. Behalve een door Zimmermann aangehaald voorbeeld uit Peelo (Dr.) zijn uit Zuid-Nederland plattegronden uit Romeinse nederzettingen bekend uit Beers-Gassel, Blerick-Heierhoeve, Helmond-Brandevoort, Breda-West en Nistelrode-Zwarte Molen. [uit Schotten 1994]. De schildknop van Blerick door Louis Swinkels Met haar opengesperde ogen kijkt Medusa ons strak aan. Volgens de Griekse mythologie was die blik onmiddellijk fataal: wie haar recht in de ogen keek, veranderde ter plaatse in steen. De kop van Medusa was daarom heel geschikt om tegenstanders schrik aan te jagen en heel toepasselijk als versiering van een schildknop. Die was buiten op een schild aangebracht als beschermkap voor de handgreep erachter. Slangen Aanvankelijk werd Medusa in de Griekse kunst als een gedrocht afgebeeld met een afzichtelijke kop, maar bij de Romeinen heeft het gezicht meestal normale menselijke trekken gekregen. Bij de Medusa uit Blerick herinneren alleen de drie slangen in het haar en de vleugels op het voorhoofd nog aan haar huiveringwekkende reputatie. Langs de rand van de schildknop en om het gezicht van Medusa zijn kransen van eikenbladeren aangebracht. Zulke kransen werden in het Romeinse leger als hoge onderscheiding uitgereikt aan militairen die het leven van een medesoldaat hadden gered. Motieven als deze komen vaker voor op rijk versierde paraderustingen, vooral bij helmen. Een schild en een juk De versiering is van achteren in het bronsblik uitgedreven, dat daarvoor steeds moest worden verhit. Rondom het verhoogde middenstuk is een krans van gestileerde blad- en bloemmotieven in het brons geciseleerd. Op een aantal plaatsen is nog te zien dat het hele oppervlak van de schildknop oorspronkelijk was verguld. De schildknop is in 1872 gevonden bij het uitdiepen van een beek, ten westen van Hout-Blerick, een dorp aan de Maas, tegenover Venlo. Daarbij kwamen toen ook zeven bronzen beslagstukken tevoorschijn van een juk voor twee trekdieren. Uit deze combinatie van voorwerpen trok pastoor en rijksarchivaris Jos Habets enkele jaren na de ontdekking de conclusie dat een Romeinse officier, op reis met zijn wagen en met zijn paradeschild aan de arm, de beek in was gereden en misschien wel was verdronken. Offer aan de goden? Tegenwoordig zijn wetenschappers niet langer geneigd bij een dergelijke vondst aan toevallige gebeurtenissen te denken. Kostbare voorwerpen van metaal duiken namelijk regelmatig op uit plassen en rivieren en kunnen daar niet allemaal per ongeluk in terecht zijn gekomen. Het lijkt erop dat de meeste met opzet en als onderdeel van rituele plechtigheden in het water zijn gegooid. In dit geval zouden we kunnen denken aan een oud-militair uit het Romeinse leger, die na het voltooien van zijn diensttijd en als dank voor zijn behouden thuiskomst het kostbare beslag van zijn schild en zijn wagen aan de goden heeft geofferd. Deze tekst en aanvullende gegevens zijn te vinden in Van Trajanus tot Tajiri - collectie Museum Het Valkhof, Nijmegen 2009, ISBN 978 90 6829 094 3. |
![Kaoreblome [2019]](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhB35pMf6kpWENc51j_a2JJhmVVfw0mLddL0ZlLfSjS8sl_jvIKEgXDVBQjs47RCOEE0QfVESXvkkitzZKblLq9WzBMnJUYZRhqALJCyEMUgdq9oFBBb9ZLmCXRRfNLczDqFrDK0j3J_Ik/s500/Website.jpg)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten