dinsdag 8 september 2009

Wat bis dich toch unne Nolles

Dat zeggen ze vaak tegen iemand die er op een domme manier een zootje van maakt, maar welke Nolles werd hier bedoeld? Is dat wel terecht? (Ver)oordelen mensen niet te vlug? Voor jullie een vraag, voor mij na enig archief-onderzoek een weet, want I’ve got him!

Komend jaar is het 150 jaar geleden dat onze Nolles het levenslicht aanschouwde als Johannes Jacobus Arnoldus Hendriks. Kleine Nolles werd geboren op 12 februari 1860 in het gehucht Schellerbaum bij Amern Sankt Georg. Dat ligt weer bij Waldniel en daarmee is Nolles unne echte pruûs. Hij blijkt de buitenechtelijke zoon van Maria Magdalena Hendriks. De vroedvrouw doet de aangifte en Johan Jacob Lutters en Leonard Thomas Tappeser uit Schellerbaum zijn de getuigen. De vader is niet bekend, de eerste twee doopnamen zijn waarschijnlijk gegeven door Johan Jacob Lutters. Succes kent vele vaders, onze Nolles begon al zonder en voorspelde dat niet veel goeds?

Een standbeeld voor Nolles

In 2004 werd door de leden van de Koninklijke Harmonie St. Cecilia van Tegelen naar aanleiding van het 150-jarig bestaan een beeld van Nolles bij de Raadhuislaan onthuld. Daarmee schaart hij zich toch maar mooi onder de groten der aarde. Nolles was decennia lang een bekend dorpsfiguur in Tegelen en nauw verbonden aan de harmonie. Op een oude foto, waarschijnlijk uit 1889 zien we een aantal muzikanten rondom het vaandel en een aantal notabelen, het muziekgezelschap is keurig gekleed in pak met hoge hoed. De burgemeester Stefanus Houba en de gemeenteontvanger Hofmans staan ook op de foto. Helemaal links zien we Nolles als drager van de dieke-trôm. Liet hij zich voor Nolles gebruiken? Ik dacht het niet, het was zijn bewuste keuze om "erbij-te-horen"!

Hoe komt Nolles in Tegelen
Als klein menke werd hij door Pietje Ewals (van de Böl) naar Tegelen meegenomen. Pietje was een vrachtrijder die vaker hout ging halen in Elmpt in Duitsland. Hij kwam met paard en wagen geregeld in Waldniel omdat hij via Swalmen altijd terugkeerde naar Tegelen. Op een van die tochten nam hij onze Nolles vanuit Waldniel mee naar Tegelen.

Nolles wordt een bekend dorpsfiguur
In 1879 werd Nolles de betaalde drager van de dieke-trôm in de harmonie. In het dienstbodenregister van 1890 zien we Nolles geregistreerd als eenvoudige knecht bij Hubertus Dings en hij was ongehuwd. Hubertus Dings begon rond die tijd een beschuitbakkerij aan de Muntstraat. Op 15 mei 1904 wordt Nolles gehuldigd voor zijn zilveren jubileum als drager van de dieke-trôm. Hij kreeg van de harmonie een kist sigaren van honderd stuks welke destijds een gulden en vijftig centen kostte. Zeker geen sigaar uit eigen doos! Niks daarvan, we houwen op de (sigare)kis . . . sjiengele sjiengele boem!

Nolles verdwijnt in de mist
In het dienstbodenregister van 1910 komen we Nolles weer tegen onder zijn volledige naam. Hij is nog steeds ongehuwd, bij de opmerkingen staat geschreven “overleden”. Er staat geen datum bij en er is geen overlijdensakte te vinden in het archief van Tegelen. Nolles is ook niet uitgeschreven toen hij is overleden, normaal wordt de naam dan in het register doorgehaald.Dit kan maar een ding betekenen. Hij is gestorven ergens tussen 1910 en 1924. Niemand betreurde waarschijnlijk de ongetwijfeld eenzame Nolles, "eine schoëne mins verdween zoëmaar in ut niks".

De drager van de dieke-trôm verdween van het Tegelse toneel met de stille-trôm.

Geen opmerkingen: